(İng. Assisi embroidery), Antik İtalyan geleneğine dayalı sayılı iplik nakşının bir formu olup ana motifler boş bırakılarak arka planın nakış dikişiyle doldurularak ana temanın ortaya çıkarılması yöntemidir. Bu isim İtalya’nın Assisi kasabasından türemektedir.

Assisi işi, ana motif boş bırakıldığında arka planın doldurulması yönteminin kullanılması metodudur. Arka planın doldurulmasında kanaviçe işi (çapraz dikiş) yöntemi kullanılır ve Siyahişi nakış, Holbein dikiş daha sonra motifin ana hatları için kullanılarak etrafı çevreleyen kıvrık süsleme yaratılır.

Ayrıca kullanılan dikiş örneklerinin bilinenleri, çapraz dikiş, İtalyan çapraz dikiş ve Cezayir örgü dikişleridir. İplik renklerinde geleneksel olanlardan kırmızı, mavi, yeşil veya arka plan için altın rengi, ana hatlar için siyah veya kahverenginden biri kullanılırdı. Geleneksel motifler geniş bir şekilde hanedan armacılığına ait hayvanlardı ve bunlar hayvan ve kuş çiftleri şeklinde olup simetrik bir düzende süslü filigramla çevrilmiş bir şekilde gösteriliyordu.

En eski parçalarda figürler kumaş üzerine elle çiziliyor ve Holbein dikişiyle çevriliyordu. Yine arka plan mümkün olduğu kadar dolduruluyordu. Daha modern parça örnekleri kâğıt üzerine dikkatlice düzenlenmektedir.

Tarihsel olarak İtalya, uzun dönem geleneksel parlak ve renkli nakşa sahipti. On üçüncü ve on dördüncü yüzyıllarda hanedan armacılığın ait nakış daha basit olan yine şekil ve desenleri geliştirdi. Burada da güzel keten bezi üzerindeki desen ve motifler boş bırakılmakta ve ana hatlar ve arka plan ise renkli ipek ile doldurulmaktaydı. Motifler geleneksel dizayn olan kuş ve hayvan çiftlerinden kuvvetli bir şekilde etkilenmişlerdi. Bu ilk nesneler, daha çok sıklıkla sunak elbiseleri ve ayinde papazın giydiği kolsuz kıyafetler gibi dini amaçlar için kullanıldı.

On altıncı yüzyıl ile Assisi işi daha çok popüler hale geldi ve geniş bir motif serisi kullanıldı. Bunların çoğu Rönesans betimleme tasvirleri olan satir, demon ve “mitsel yaratık”lara dayanıyordu.

On sekizinci ve on dokuzuncu yüzyılda bu nakış formu inişe geçti ve pek çok desen ve şekil kayboldu. Yirminci yüzyıl döneminde sadece İtalya’nın Assisi kasabasında nakşın bu formu yeniden hayat buldu ve buranın ismini aldı. 1902 yılında ‘Laboratorio Ricreativo Festivo Femminile San Francesco di Assisi’ kuruldu. Buradaki amaç el sanatları dükkânları yerel geleneksel elsanatını yeniden yaşatacak ve fakir kadınlara kendi gelirlerini elde etme olanağını sağlayacaktı. Bu küçük ev endüstrisi gelişti ve bu modern dizayn sayılı iplik nakşını kullanarak çabuk bir şekilde İtalya, Avrupa ve daha sonra diğer ülkelerde yayıldı.

Modern Assisi İşi: Son yirmi yıl içinde, Assisi nakışının modern versiyonu evrim geçirdi. Pek çok farklı renkler ve desenler arka plan örneği için kullanıldı ve motifler tamamıyla farklıydı. Buna rağmen geleneksel versiyon Assisi kasabasında hala uygulanmaktadır. Burada evinin önünde oturup yerel nakış kooperatif dükkânlarına Assisi nakış işi işleyen kadınlar görülür.